Ebu Se'id
el-Hudri, radijallahu anhu, prenosi od Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi
ve sellem, da je rekao: "Doista je voda čista, ništa je ne može
onešistiti."
Hadis su
zabilježili Ebu Davud (br. 66), Tirmizi (br. 66), Nesa'i (br. 1/174) i Ahmed
(17/190) putem Ebu Umame, on od El-Velida b. Kesira, ovaj od Muhammeda b.
Ka'ba, on od Ubejdullaha b. Abdullaha b. Rafi'a b. Hadidža, a on od Ebu Se'ida,
radijallahu anhu.
Hadis
je sahih (vjerodostojan) radi mnoštva puteva i drugih hadisa
koji ga pojačavaju, iako u njegovom lancu prenosilaca ima Ubejdullah b.
Abdullah b. Rafi'a za kojeg je imam Ibn Mede, rhm, rekao da je nepoznat ravija
(medžhul), a Ibn Hibban, rhm, ga je spomenuo u svojoj zbirci pouzdanih
ravija Es-Sikat (5/71). Ostale ravije u ovom lancu prenosilaca
su pouzdane.
Ovu
predaju vjerodostojnom su ocijenili Jahja b. Se'id el-Kattan, Ahmed b, Hanbel,
Ibn Me'in, Ibn Hazm, El-Begavi, Ibn Tejmijje idr.
(Vidjeti:
Ibn Hibban, Es-Sikat, 5/71; Ibn Hazm, El-Muhalla, 1/155;
El-Mizzi, Tehzibul-kemal, 19/84; Ibn Hadžer, Et-Telhisul-habir,
1/124)
Voda je poznata materija tečnog stanja, u
osnovi je bez mirisa, okusa i boje, i ona je osnovna materija za
čišćenje, kao što Allah, dželle še'nuh, kaže: "... i s neba vam kišu
spustio da bih vas njome očistio." (El-Enfal, 11)
Postoje mnoge vrste voda, neke od njih su
čiste (kao vode mora, jezera, močvara, kiša, bunara i dr.) a neke nečiste.
Spomenuti hadis, općenito,
upućuje da je osnova kada je u pitanju voda da je čista i čisteća, i taj propis
važi za sve vrste voda. Također, iz hadisa se da zaključiti da vodu ništa ne
može onečistiti, svejedno bilo je puno ili malo i makar promjenila svoja
svojstva, ali taj propis nije općenit, jer voda koja promjeni neko od svojih
svojstava nečistoćom biva nečista po slaganju svih islamskih učenjaka. (Vidi:
En-Nevevi, El-Medžmu'u, 1/85)
U tom
kontekstu prenosi se i hadis kojeg su zabilježili Ibn Madže (br. 521) i drugi
od Ebu Umame, radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve
sellem, rekao: "Doista vodu ne može ništa onečistiti, osim onoga
što nadvlada njen miris, okus ili boju."
Lanac
prenosilaca ovog hadisa je da'if (slab) zato što se u njemu
nalazi ravija Rišdin b. Sa'd koji je slab i nepouzdan kod hadiskih kritičara
poput Ahmeda, Ebu Zur'e er-Razija, Ebu Hatima, Nesa'ija i drugih. (Vidi: Ibn
Hadžer, Tehzibut-tehzib, 3/240)
Hadis je,
također, prenesen drugim putem koji je ispravniji od prethodnog, ali je i
on mursel (slab, prekinutog lanca), što još više pojačava
njegovu slabost kod pojedinih učenjaka hadisa. (Vidi: Ed-Darekutni, Es-Sunen,
1/29)
Imam
Nevevi, rhm, je rekao: "Učenjaci hadisa su složni da je ovaj hadis
slab" (El-Medžmu'u, 1/110)
Hadis
upućuje na to da je svaka voda čista, bilo u malim ili velikim količinama, i da
ne postaje nečista sve dok ne promjeni jedno od tri svojstva nečistoćom: miris,
okus ili boju.
Iako je
spomenuta predaja nevjerodostojna, svi islamski učenjaci su složni na
ispravnost i prihvaćenost njenog značenja. Spomenuti konsenzus prenosi skupina
učenjaka od kojih su: Šafija, Ibn Munzir, Ibn Hibban, Bejheki, Ibn Hubejre, Ibn
Abdul-Berr, Nevevi, Ibn Tejmijje i drugi.
(Vidjeti:
Ibnul-Munzir, El-Evsat, 1/260; El-Bejheki, Sunenul-kubra, 1 /260;
Ibn Hubejre, El-Ifsah, 1/58; En-Nevevi, Medžmu'u, 1/85)
Hadis Ebu
Umame kada se doda uz predhodni hadis Ebu Se'ida, radijallahu anhuma, upućuje
nas da se voda dijeli na dvije vrste: čisteća i nečista.
Čisteća voda je ona koja je zadržala svoje prirodno stanje u
stvarnosti, kao voda mora, jezera, bunareva i sl, ili voda koja je promjenila
neko od svojih svojstava materijom koja je nije onečistila, kao zemljom, lišćem
i sličnim od materija koje su čiste. Ovakva voda se naziva čistećom i
dozvoljeno ju je koristiti za čišćenje (uklanjanje nečistoća, uzimanje gusula,
abdesta i dr.) sve dok ne promjeni svoje svojstvo tako da se više ne naziva
vodom, kao da se pretvori u jogurt, sok, ulje i sl.
Nečista voda je ona koja uzrokom nečistoće promjeni jedno od tri
spomenuta svojstva, svejedno radilo se o malo ili puno vode. Iz spomenutog se
može zaključiti da voda u koju dospije nečistoća i ne promjeni neko od
svojstava biva čistom i čistećom.
Podjelu
vode na dvije vrste (čisteću i nečistu) zastupala je hanefijska pravna škola i
skupina odabranih islamskih učenjaka kao Šejhul-islam Ibn Tejmijje, Ševkani,
Muhammed b. Abdul-Vehhab, Muhammed b. Ibrahim, Ibn Usejmin i drugi, i to je
ispravnije i prefirirajuće mišljenje radi spomenutih dokaza. (Vidi: Medžmu'ul-fetava
Ibn Tejmijje, 19/236; Ed-Durureus-senijje, 1/69-70)
Većina
islamskih učenjaka je na stavu da se voda dijeli na tri vrste: čistu, čisteću i
nečistu. Razlika između čiste i čisteće vode, kod njih, je u tome da se voda
koja je čista a nije čisteća ne može koristiti u otklanjanju nečistoća. Svaka
čisteća voda je čista a ne suprotno.
Amir I.
Smajić
22. muharrem,
1436 god.